Description
कास्की जिल्लाको पोखरा उपत्यकामा अवस्थित ९ वटा तालहरूको समूह (The Lake Cluster of Pokhara Valley-LCPV) जस्तैः फे वा, कमलपोखरी, गुदे, खास्टे, न्यूरेनी, दि पाङ, मैदी, बेगनास र रूपाताल सन् २०१६ को २ फे व्रुवरीमा रामसार सूचीमा सूचीकृ त भइसके का छन् । नेपालको दशाै ं रामसार साइटमा सूचीकृ त भएका यी ताल तथा जलाधार क्षेत्रले २६१.६ वर्ग कि लोमि टर क्षेत्रफल ओगटेका छन् भने पानीले ढाके को भूभाग ८.९७ वर्ग कि लोमि टर छ । महत्वपूर्ण एवं लोपोन्मूख अवस्था मा रहेका वनस्पती तथा जी वजन्तुहरूका वासस्था न भएको यो क्षेत्र २८००८’०२” उत्तर अक्षां श र ८४०५९’१८” पूर्व देशान्तरमा पर्दछ । ताल, सि मसार तथा जलाधार क्षेत्रमा पाईने महत्वपूर्ण स्था नीय कृ षि जैवि क विवि धताको दि गो व्यवस्था पनले जलाधार क्षेत्रमा आश्रित कृ षकहरूलाई जलवायु परिवर्तनको असरहरूसँग जुध्न, पोषण युक्त तथा स्वस्थ खाना उत्पादन गर्न र स्था नीय संस्कृति को प्रवर्द्धनमा समेत योगदान पुग्ने प्रचुर सम्भावना देखि न्छ । आन्तरिक तथा बाह्य पर्यटन प्रवर्द्धनमा यी ताल क्षेत्रको उल्लेखनीय भूमि का रहेकाे छ । यस क्षेत्रका सम्भावनाहरू प्रचुर मात्रामा भएता पनि यहाँ भइरहेका मानवीय गतिविधि हरूका कारण यी क्षेत्रहरू प्रदुषण को चपेटामा पर्नुका साथै महत्वपूर्ण कृ षि तथा सि मसार क्षेत्रका जैवि क विवि धताको वासस्था न वि नास भईरहेको छ । माछाका स्था नीय जातहरू समेत लोपोन्मुख अवस्था मा पुगेको पार्इन्छ । ताल तथा जलाधार क्षेत्रमा रहेका महत्वपूर्ण जैवि क विवि धता र यि नको वासस्था न लोपोन्मुख अवस्था मा पुग्न भूमि का खेल्ने मुख्य कारणहरूमा, स्था नीय बाली तथा माछाहरूको उत्पादन कम हुनु; स्था नीय उत्पादनका विष यमा उपभोक्ताहरू माझ जनचेतनाको कमी हुनु; विवि धीकरण सहि तको बजार व्यवस्था पन नहुनु र सरकारी नीति तथा कार्यक्रमले उन्नत जात एवं प्रविधि हरूको प्रवर्द्धनमा बढी जोड दि नु रहेका छन् । तसर्थ, जैवि क विवि धता, अनुसन्धान तथा वि कासका लागि स्था नीय पहल, (ली–बर्ड) ले डार्वि न इनिसि यटि भस्, डेफ्रा, यूके को आर्थि क सहयोगमा २०७६ असारदेखि २०७९ जेठसम्म, तीन वर्षका लागि पोखरा अासपास रहेका रामसारमा सूचीकृ त ताल तथा जलाधार क्षेत्रमा ‘बजारीकरणका माध्यमबाट कृ षि जैवि क विवि धताको दि गो व्यवस्था पन’ परियोजना सञ्चालन गरेकाे छ ।